Koordynacja świadczeń rodzinnych

W przypadku, gdy jeden z członków rodziny pracuje i mieszka w jednym z krajów objętych koordynacją, organ właściwy tj. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wiśniowej przeprowadza postępowanie wyjaśniające, mające na celu ustalenie charakteru oraz faktycznego miejsca pobytu członka rodziny na terenie państwa objętego koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego, tj. Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii. Jeżeli w ramach ww. postępowania organ właściwy ustali, że wyjazd nie ma charakteru turystycznego, leczniczego lub nie jest związany z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami Polski przekazuje sprawę do Wojewody Małopolskiego celem ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, wychowawczych.

W związku z powyższym gdy sytuacja ta ma miejsce:

• w momencie składania wniosku o świadczenia rodzinne oraz wychowawcze, jeśli jedno z rodziców przebywa za granicą, wniosek wraz z dokumentami przekazany zostaje do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Urząd ten ustala czy w danej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Po weryfikacji wydaje decyzję w tym zakresie,
• w przypadku, gdy wyjazd jednego z rodziców nastąpi po wydaniu decyzji przyznającej świadczenia rodzinne lub wychowawcze, pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wiśniowej, po otrzymaniu informacji o takim wyjeździe, przeprowadzają postępowanie mające na celu wyjaśnienie charakteru wyjazdu.

Gdy w wyniku takiego postępowania okaże się, że wyjazd ma charakter np. leczniczy, sprawa nie jest przekazywana do weryfikacji uprawnień, a świadczenie jest dalej wypłacane. W innych przypadkach wniosek wraz z dokumentami przekazany zostaje do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.

Gdy pracownicy Urzędu Wojewódzkiego  potwierdzą, że w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wówczas uchylona zostaje decyzja przyznająca świadczenia. Uchylenie decyzji następuje od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń w innym państwie.

Natomiast jeżeli ustalą, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub nie ma możliwości ustalenia czy w danej sprawie mają one zastosowanie, wówczas wypłata świadczeń będzie kontynuowana.

Ważne! 

Niepoinformowanie o wyjeździe lub przebywaniu poza granicami Polski drugiego z rodziców może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i wychowawczych, a w konsekwencji − koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W celu usprawnienia procedury przekazywania wniosków niezbędne jest jego prawidłowe wypełnienie oraz załączenie dodatkowych dokumentów potwierdzających sytuację zawodową zarówno osoby przebywającej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jak i osoby przebywającej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast w przypadku osób niezatrudnionych u zagranicznych pracodawców zaświadczenie A1 z ZUS-u.

Z wnioskiem o wydanie zaświadczenia A1 może wystąpić:

– pracodawca,
– osoba wykonująca pracę na własny rachunek,
– pracownik.

Zaświadczenie potwierdza, że w okresie pracy za granicą właściwe jest ustawodawstwo polskie, a więc składki powinny być opłacane w Polsce.

Wyłączeniu z zakresu przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego podlegają:

• świadczenia z funduszu alimentacyjnego – czyli mieszkający w Polsce rodzic, który nie otrzymuje alimentów od drugiego rodzica pracującego w krajach Unii Europejskiej, nie będzie musiał występować o wypłatę tamtejszych świadczeń - wypłaci je fundusz alimentacyjny w Polsce;
• jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się żywego dziecka – czyli prawo do zapomogi ustala wyłącznie organ właściwy tj. organ gminy na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, a fakt wykonywania pracy za granicą przez jednego z rodziców nie ma znaczenia dla właściwości organu do wydania decyzji w sprawie.